Chúc tết Ất Mùi

Ghi chú:

– Tam dương : vốn gốc là chữ dương 陽 với nghĩa đối với âm 陰, dùng chữ dương 羊 là con dê có thể coi là một kiểu chơi chữ. Chữ dương (dê) còn dùng thông với chữ tường 祥 nghĩa là điềm tốt, điềm lành.

– Khai Thái: Quẻ Thái 泰 có dạng ba hào dương đặt dưới 3 hào âm , tam dương khai thái vừa có nghĩa đen là 3 hào dương làm nền tảng cho quẻ thái, vừa có nghĩa bóng là khí dương mở ra sự tốt đẹp rộng rãi… tượng trưng cho tháng giêng là tháng mở đầu của năm.

Văn Vương viết thoán từ:
Thái: Tiểu vãn đại lai, cát, hanh (泰: 小往大來, 吉, 亨).
Giải nghĩa: Thông dã. Điều hòa. Thông hiểu, am tường, hiểu biết, thông suốt, quen biết, quen thuộc. Thiên địa hòa xướng chi tượng: tượng trời đất giao hòa.

***

Trích từ quyển sách kinh dịch của bác Tưởng tặng:
11. Thái: không có gì bằng mãi mà không nghiêng, đi mãi mà không trở ại
Khôn trên
Càn dưới

Thái, tiểu vãng đại lai, cát hanh.
Quẻ Thái, nhỏ đi lớn lại, cát, hanh thông.

Thái, tức thông suốt, an thái. Trong tượng quẻ học truyền thống, quẻ Thái được gọi là quẻ “tin tức”, tượng trưng tháng Giêng, tương đương với thời kỳ yên ổn thái bình, trời đất tương giao, vạn vật hanh thông. Về tượng quẻ, quẻ này có Càn là trời ở dưới, Khôn là đất ở trên, thoạt trông thì không thoả đáng, nhưng đó chính là trời đất giao hoà, âm dương tương thông, vậy là an thái. “Tự quái truyện” viết: “Lý rồi đến Thái, yên lành, do đó nói là Thái. Thái nghĩa là thông thuận”. Lí tưởng được thực hiện trên thực tế một cách chắc chắn, tất sẽ đem lại kết quả tốt, thông đồng bén giọt, do vậy, quẻ Thái xếp sau quẻ Lý. “Thoán truyện” viết: “Thái, cái nhỏ đi, cái lớn đến, tốt, hanh thông. Đó là trời đất tương giao, vạn vật thông thuận; trên dưới tương giao, vậy là cùng chí hướng. Trong dương (Nội quái dương) mà ngoài âm (Ngoại quái âm), trong cứng rắn mà ngoài nhu thuận, trong quân tử mà ngoài tiểu nhân, quân tử đạo bền vững, đạo của kẻ tiểu nhân tiêu vong”. Quẻ Thái là thời kỳ âm đi dương đến, thiên địa tương giao, vạn vật sinh thành, do đó mà tốt lành, yên ổn. Đối chiếu với con người, đó là Nội quái Càn dương cương, Ngoại quái Khôn âm nhu, tượng cho người quân tử bên trong cứng rắn, bên ngoài mềm mỏng. Đây cũng là phép tắc mà người quân tử phải tuân theo. “Tượng truyện” viết rằng: “Thiên địa giao thái, hậu dĩ tài thành thiên địa chi đạo, phò tá thiên địa chi nghi, dĩ tả hữu dân”. “Hậu” tức quân tử, “tài thành” tức làm cho thành công. Nghĩa là, quẻ Thái trời đất tương giao, do đó an thái, bậc quân chủ phải bắt chước phép tắc của tự nhiên mà có biện pháp thích đáng nhằm bổ trợ trời đất, đạt tới dưỡng dục nhân dân và vạn vật, khiến họ đạt tới mục tiêu đúng đắn là hài hoà, an thái.